VÌ SAO CÁI GÌ KHÔNG TỐT THÌ NÓ LẠI NGON?

VÌ SAO CỨ CÁI GÌ KHÔNG TỐT THÌ NÓ LẠI NGON?

Đây là câu hỏi của mình khi còn bé xíu, khi bị mẹ hạn chế ăn rất nhiều “món ngon" bao gồm đồ nướng, kem que và đồ ăn nhanh. Hồi đấy mình chả hiểu gì cả. Tại sao ít có món nào gây nghiện mà không bị cho là không tốt nhỉ :( 

Thậm chí mãi gần đây sau khi học về dinh dưỡng rồi mà cứ ai mời đi ăn pizza là mắt sáng rực rỡ. Vậy tại sao những thực phẩm không tốt lại có sức quyến rũ đến thế?

Forks over knives - 1 bộ phim tài liệu về Plant-based diet (chế độ ăn lấy thực vật làm trọng tâm) có giải thích vấn đề của chúng ta 1 cách trực quan và đơn giản nhất. Chọn lọc tự nhiên (Nature selection) đã cài vào gene của tất cả chúng ta Bộ Ba Động Lực (Motivational triad) bao gồm:

1.Tìm kiếm sự thụ hưởng

2. Lẩn tránh đau đớn

3. Bảo tồn năng lượng

Tất cả những điều này là cơ chế cơ bản và quan trọng nhất để đảm bảo gene của các loài được lưu truyền qua các thế hệ. Về cơ bản, chúng ta cũng chả khác lắm mấy con cá mập :D

🌳 1.Tìm kiếm sự thụ hưởng. Hoạt động được thúc đẩy mạnh mẽ nhất của tìm kiếm sự thụ hưởng là: Tình dục và Thức ăn. Tất nhiên do rất nhiều yếu tố văn hoá, tôn giáo, lễ nghi...mà chúng ta kìm chế mình khỏi sự suồng sã. Nhưng so với Tình dục thì Thức ăn đôi khi lại “nguy hiểm" hơn ở chỗ ta có thể làm nơi công cộng và thiếu nó ta sẽ chết nhanh hơn là thiếu tình dục.

🌳 2. Lẩn tránh đau đớn được thể hiện qua nhiều “công cụ" tuỳ theo nấc thang tiến hoá của chúng ta, trong đó có Vị giác. Vị đắng là vị thường báo hiệu chất độc, dù không phải lúc nào cũng thế. Nên nhiều phụ nữ mang thai đặc biệt nhạy cảm với vị đắng, như bản năng thích nghi để tránh cho bào thai non nớt khỏi các chất độc dù nhẹ của thực phẩm. Sự ghê tởm mang tính bản năng cũng là công cụ khác, khiến cho chúng ta “cảm thấy mắc ói" trước những dấu hiệu mùi, màu của thịt thối rữa, dịch và chất bài tiết...

Steven Pinker (Harvard): “Ghê tởm là sự nhận biết vi trùng thông qua trực giác".

🌳 3. Bảo tồn năng lượng là bản năng khiến con người chúng ta luôn tìm cách làm 1 việc gì đó với ít mức năng lượng nhất có thể. Cùng với thời gian và sự tiến hoá của bộ óc, chúng ta nghĩ ra bao nhiêu thứ để tiết kiệm sức vóc, đến mức nhiều người chỉ có ngón tay là vất vả nhất do bận bấm bấm gõ gõ trên bàn phím. 

Quay lại việc ăn fast food nói chung: nó chính xác là sự kết hợp hoàn hảo giữa 1. và 3. Khi ta cắn vào 1 miếng pizza hay uống 1 lon Coca, bộ não ta được báo hiệu rằng ta đang ăn một món ăn với mức năng lượng cao nhất mà đòi hỏi tiêu thụ mức năng lượng ít nhất. Những thức ăn nhanh này đã được loại bỏ gần hết các chất xơ và khoáng và có rất nhiều thịt, muối, dầu. Cùng 1 mức là 500 calories chẳng hạn, nếu ăn rau ta sẽ no rất nhanh nhưng với các chất trên thì không. Kết quả là ta luôn ăn quá đà chỉ để có cảm giác thoả mãn. Ta lâm vào cái bẫy khoái cảm, nơi tiếng nói của bản năng tự nhiên sáng suốt bị mờ nhoè đi cùng với những kích thích nhân tạo, hiện tại của cả trăm hợp chất tạo ngọt và điều vị. Chưa kể là đối với Coca hay các loại tương tự, nó có tính axit cực kì cao khiến cho các miếng thịt đi kèm được tiêu hoá nhanh chóng, tạo cảm giác "dễ tiêu". Nhưng đó cũng là môi trường hoàn hảo cho các vi sinh vật bất lợi phát triển.

Ngày xưa khi các hàng thức ăn nhanh mới vào Việt Nam, nhiều người bạn mình chua chát nói rằng nước mình nghèo nên cái đồ rẻ tiền ở bển lại trở thành đồ xa xỉ của mình. Có nhiều gia đình trung lưu cứ cuối tuần là đưa con vào KFC như 1 sự “cải thiện", 1 cách tưởng thưởng vào cuối tuần. Thế còn may. Sẽ thế nào nếu như đồ ăn nhanh = đồ ăn rẻ? 

Khi đó người nghèo sẽ nghèo trên mọi phương diện bao gồm lựa chọn thực phẩm và sức khoẻ. 

- Những người có chế độ ăn nhiều protein động vật (chỉ cần 10% khẩu phần) sẽ dễ dàng mắc phải các bệnh mãn tính như ung thư, béo phì, tim mạch...gấp hàng chục đến hàng trăm lần những người có chế độ ăn nhiều protein từ thực vật.

- Chế độ ăn của những dân tộc khoẻ và trường thọ nhất trên thế giới luôn đặt thực vật làm trọng tâm, bao gồm rau-đậu-trái cây, ngũ cốc và 1 phần rất nhỏ thịt động vật.

Nguồn: Health coach Nam Phương